Rodzaje ceramicznych kamieni do ostrzenia noży – przewodnik po wybranych markach i rodzajach
Dlaczego ceramiczne kamienie japońskie są najlepsze?
Do wykonania kamieni ceramicznych stosuje się mieszanki materiałów o wysokiej twardości i trwałości. Można spotkać różne kombinacje i wykonania kamieni ale najczęściej mamy do czynienia z kamieniami szlifierskimi wykonanymi z: korundu, krzemionki, tlenku cyrkonu, karbonytu krzemu czy spieków ceramicznych. Zawarte w nich minerały mają decydujący wpływ na jakość i żywotność. Japonia ze względu na wulkaniczne położenie jest bogata w różnorodne złoża minerałów, które w większości są charakterystyczne tylko dla tego regionu. Stąd, obok wspaniałych noży kuchennych, powstają także rewelacyjne kamienie do ich ostrzenia.
Czym kierować się przy wyborze japońskich kamieni do ostrzenia noży?
Wybór odpowiedniego kamienia do ostrzenia noży japońskich wydaje się dość trudny, bo mamy wielu producentów, wiele rozwiązań, wiele wykonań a także spore różnice cenowe między, wydawałoby się, identycznymi kamieniami. Jednak jest kilka podstawowych kryteriów, którymi warto się kierować, i które ułatwią nam zakup odpowiedniego kamienia ceramicznego do ostrzenia noży kuchennych.
Co to są grity i dlaczego warto na nie zwracać uwagę?
Wyróżniamy trzy etapy ostrzenia noża, uzależnione od jego stanu.
Etap 1: nóż bardzo tępy, wyszczerbiony, wymagający naprawy i „wyprowadzenia” ostrza.
Etap 2: nóż zadbany ale już tępy, niewymagający naprawy i poprawy ostrza.
Etap 3: nóż w bardzo dobrym stanie, zadbany i wstępnie naostrzony, któremu przydałoby się polerowanie w celu wydłużenia czasu ostrości i nadania ostrzu większej agresywności.
Każdy kamień posiada swój stopień ziarnistości czyli charakterystyczną dla niego wielkość ziarna szlifującego stal. Tą wielkość zwiemy gritami. Przyjęło się, że do etapu pierwszego wykorzystujemy kamienie o wielkości ziarna: 120, 220, 320, 500, 600 gritów. W drugim etapie ostrzenia noża wybieramy kamienie o wielkości ziarna: 800, 1000, 1500 gritów. Do szlifowania, czyli do etapu trzeciego, wykorzystujemy kamienie o ziarnach: 2000, 3000, 4000, 6000, 8000, 10000, 16000 i 30000 gritów.
Czy najtańsze japońskie kamienie do ostrzenia noży są najgorsze?
Jednym z pierwszych paramentów jaki bierzemy pod uwagę przy wyborze kamienia do ostrzenia noży jest jego cena. Trudno określić granicę cenową między dobrym a złym kamieniem. Z naszego doświadczenia wynika jednak, że te kamienie, które kosztują powyżej 100 zł, są już na tyle dobre, że większość użytkowników będzie z nich zadowolona. Warto wiedzieć, że za relatywnie niewysoką cenę otrzymujemy kamień o jednomiernym i grubym ziarnie (im mniejsze ziarno tym wyższa cena), zintegrowany zazwyczaj z plastikową podstawką, o niezbyt dużych wymiarach.
Czy istnieją ekonomiczne kamienie do ostrzenia noży?
Aby przyciągnąć konsumentów i obniżyć koszty produkcji bez spadku jakości, producenci zaczęli stosować kamienie dwustronne. Takie ekonomiczne rozwiązanie jest dobre dla obu stron: producent może zaoferować dobry jakościowo produkt, odbiorca otrzymuje dwa produkty w cenie nieznacznie przekraczającej jeden. W tej grupie znajdziemy połączenie: kamienia do naprawy i odbudowania ostrza wraz z kamieniem do wstępnego ostrzenia, kamienia do naostrzenia noża wraz z kamieniem do jego późniejszego wypolerowania. Kamienie dwustronne wyposażone są w plastikową podstawkę a ich rozmiar jest zazwyczaj niewielki.
Gdy wygoda jest najważniejsza.
Większość kamieni ma ustandaryzowane wymiary nie przekraczające około 180 mm długości i 60 mm szerokości. Na takich kamieniach spokojnie naostrzymy swój japoński nóż kuchenny. Jednak musimy zdawać sobie sprawę z tego, że na tę czynność będziemy musieli przeznaczyć kilkadziesiąt ruchów ostrza. Dzieje się tak dlatego, że przy jednym ruchu ręki ostrzymy tylko niewielki wycinek ostrza, które akurat ma styczność z kamieniem. Są jednak producenci, którzy stawiają na wygodę i nie oszczędzają. Dostajemy wtedy rewelacyjny kamień, o świetnych parametrach i sporych rozmiarach. No i co z tego, że trzeba trochę więcej za taki kamień zapłacić? Dzięki większej powierzchni ostrzącej łatwiej jest nam zapanować nad całym procesem, możemy naostrzyć nóż szybciej i w dużo bardziej równomierny sposób.
A co wtedy gdy bardziej liczy się jakość a nie cena?
W przypadku zakupu kamieni do ostrzenia noży także można zaszaleć. Niewielu jest producentów, którzy taką drogą podążają. Marka SHAPTON jest znana z tego, że nie idzie na kompromisy, stawia na jakość i innowacyjność a jej produkty wyznaczają standardy w świecie ostrzenia. Seria GLASS to kamienie zintegrowane ze szkłem hartowanym. Ich grubość nie przekracza 10 mm z czego tylko 5 mm przypada na sam kamień. No i należy pamiętać, że do kamieni SHAPTON z serii GLASS należy osobno dokupić uchwyt. A co dostajemy w zamian za wyższą niż gdzie indziej cenę? Rewelacyjną jakość, długą żywotność, szybki proces ostrzenia, możliwość naostrzenia nawet najbardziej twardych japońskich noży kuchennych, przepiękny design. W takich kamieniach spokojnie można się zakochać.
Nawet kamień nie trwa wiecznie.
Użytkując japońskie noże kuchenne oraz kamienie do ich ostrzenia nie sposób nie zauważyć, że z upływem czasu zaczyna ich ubywać. Nie jest to szybki proces ale po paru latach spokojnie będziemy mogli zanotować, że nasze ostrze, na skutek szlifowania, jest trochę węższe. I naszego kamienia w tym samym czasie będzie mniej. Jest to proces nieuchronny i w pewnym aspekcie dla kamieni mocno destrukcyjny. Dlaczego? Bo przesuwając japońskie ostrze po kameniu nigdy nie wykorzystamy w pełni i równomiernie całej jego powierzchni. Po pewnym czasie na kamieniu zaczną pojawiać się nierówności pod postacią górek i dolin. Wtedy też cały proces ostrzenia kuchennego noża japońskiego stanie się nieefektywny. Jak sobie z tym poradzić i jak wyrównać kamień? Można domowym sposobem, czyli nalać wody do pojemnika, położyć na dnie siatkę ścierną do wyrównywania gładzi, zamoczyć nasz kamień, po czym przesuwać nim po siatce aż do wyrównania powierzchni. Można też wybrać sposób bardziej precyzyjny i wyposażyć się w przyrząd do wyrównywania kamieni.
Przeczytaj także:
![Kamień do ostrzenia Masahiro LL-1000 [40113]](hpeciai/d969b83ef1d49553a5835ea8aac5eab3/pol_il_2028-2028.webp)
